Irrfan Khan -इरफान खान बद्दल माहीत नसलेल्या गोष्टी
Irrfan Khan-एक सुपरस्टार ज्याची प्रतिभा नेहमी लक्ष्यात ठेवली जाईल
उत्कृष्ट अभिनय, भारतीय चित्रपट, पडदाशक्ती आणि केवळ एका पात्रात नव्हे तर त्या भूमिकेचे आपल्या स्मरणार्थ इरफान खान(Irrfan Khan) या नात्याचे प्रतिबिंबित होण्यामागील कारण म्हणजे एका व्यक्तीचे अनेक उद्धरण. तो अभिनयाचा एक प्रतिभावान पॉवरहाऊस आहे जो आपल्या अभिव्यक्ती, देहबोली आणि आश्चर्यकारकपणे अभिनय कौशल्यांनी पडद्यावर गाजवणार्‍या कोणत्याही पात्राला जिवंत करतो.
या महान कलाकाराच्या जीवनाबद्दल काही कमी ज्ञात तथ्यांमधून आम्ही आपल्याला एका प्रवासात घेऊन जात आहोत.
Birth in a royal family-राजघराण्यात जन्म
इरफान खानचा जन्म राजस्थानच्या जयपूर येथे 7 जानेवारी 1967 रोजी मुस्लिम पठाण कुटुंबात झाला होता. त्याचे वडील टोंक जिल्ह्याजवळील खजुरिया या गावचे स्वर्गीय जगीरदार खान होते. त्याची आई, बेगम खान हे टोंक हकीम कुटुंबातील होते. इरफान खानचे वडील टायर व्यवसाय करीत होते.
Irrfan real name is Sahabzade Irfan Ali Khan- इरफानचे खरे नाव साहबजादे इरफान अली खान आहे.
Not a planned career – अभिनय नियोजित कारकीर्द नाही
इरफान खानची चित्रपटात येण्याची योजना नव्हती. तो क्रिकेटमधील करिअरसाठी उत्सुक होता, तथापि, त्याचे पालकही त्याबद्दल उत्सुक नव्हते. त्याने एनएसडीमध्ये शिष्यवृत्ती मिळवल्यानंतर अभिनयात करिअर केले.
Education – शिक्षण
एम.ए. पदवी घेत असताना त्यांनी 1984 मध्ये नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा (NSD)national school of drama येथे शिकण्यासाठी शिष्यवृत्ती मिळविली. नाट्य कला मध्ये त्यांचा डिप्लोमा आहे.
First job in Mumbai – मुंबईत पहिली नोकरी
जेव्हा ते मुंबईला आले तेव्हा त्यांनी एअर कंडिशन रिपेअर मॅन म्हणून काम करण्यास सुरवात केली. असे म्हटले जाते की दुरुस्तीच्या सेवांसाठी त्यांनी पहिले घर पाहिले होते ते राजेश खन्ना यांचे असे म्हणतात.
Debut in Salaam Bombay – सलाम बॉम्बे मधून पदार्पण
१९८८ मध्ये अकादमी अवॉर्ड नामांकित सलाम बॉम्बे या चित्रपटाद्वारे त्याने पदार्पण केले. तो एनएसडी येथे त्याच्या शेवटच्या वर्षी होता; परंतु त्याची उंची ही समस्या असल्याने त्यांची भूमिका कमी केली गेली.
Marriage and family – विवाह आणि कुटुंब
इरफान खानने लेखक आणि एनएसडीची सहकारी सुतापा सिकदार यांच्याशी 23 फेब्रुवारी 1995 रोजी लग्न केले. ताकदीचा आधारस्तंभ सोडून, त्यांची पत्नी, त्याला दोन मुले, बाबिल आणि अयान आहे.
Wanted to give up acting at one point of time – एका वेळ होती तेव्हा अभिनय सोडून द्यावासा वाटला
कारकीर्दीच्या एका वेळी तो मुख्यत्वे टेलिव्हिजन कार्यक्रम करत होता आणि त्याने अभिनय केलेला कोणताही चित्रपट यशस्वी ठरला नाही. तो त्याच्यासाठी अत्यंत नाराज झाला आणि त्याने जवळजवळ अभिनय सोडण्याचे ठरवले.तथापि, असिफ कपाडिया यांनी बनवलेल्या ‘द वॉरियर’मध्ये अभिनय केल्यामुळे त्यांचे मत बदलले.
Instant moment of fame – त्वरित प्रसिद्धीचा क्षण
२००१ मध्ये आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवांसाठी जेव्हा त्याने द वॉरियर या चित्रपटात मुख्य भूमिका साकारली तेव्हा त्याला झटपट प्रसिद्धी मिळाली आणि चित्रपट जगातील तो एक प्रसिद्ध चेहरा बनला.
He landed his first role as a lead actor in a commercial movie for Rog in the year 2005- 2005 साली रोग या व्यावसायिक चित्रपटात त्याने मुख्य अभिनेत्याच्या भूमिकेत प्रथम प्रवेश केला.
The ‘R’ emphasis – एका आर वर जास्त जोर दिला
इरफान त्याच्या नावाचा अतिरिक्त ‘आर’ अंकशास्त्रांमुळे नाही जसा सामान्यपणे समजला जातो. २०१२ मध्ये केवळ अतिरिक्त ‘आर’ जोडून त्याने त्याचे नाव बदलले कारण त्याला त्याचा उच्चार आवडला.
One of the tallest in industry – बॉलिवूड उद्योगातील सर्वात उंच एक
उंचीच्या बाबतीत इरफान खान हा एक चांगला प्रतिभाशाली माणूस आहे. त्याची उंची सुमारे 6 फूट 1 इंच आहे. म्हणून तो अमिताभ बच्चन आणि आवडीच्या श्रेणीमध्ये अगदी योग्य बसतो.
इरफान केवळ भारतीय चित्रपटसृष्टीतच नव्हे तर ब्रिटीश चित्रपट आणि हॉलिवूडमधील अपवादात्मक कामांसाठी जगभरात ओळखला जातो.
२०१४ मध्ये क्रिस्तोफर नोलन यांचा चित्रपट नाकारला
जेव्हा हॉलिवूड फिल्म दिग्दर्शक आपल्याला एखादी भूमिका देतात आणि आपण त्यास नाकारता तेव्हा ते खूप मोठे आणि कठीण निर्णय असते. आणि इरफान खानने तसे केले जेव्हा त्यांना ‘इंटरस्टेलर’ चित्रपटात भरीव भूमिकेची ऑफर केली होती, कारण यापूर्वी त्यांचे दोन प्रकल्प लंच बॉक्स आणि डी डे साठी वचनबद्ध होता.
ज्युलिया रॉबर्ट्सची घटना
एखाद्या उत्तम हॉलिवूड व्यक्तिमत्त्वाकडून आपल्या अभिनयाची प्रशंसा मिळवणे ही लहान गोष्ट नाही. इरफान खानसाठी ऑस्करच्या एका रात्रीत भाग्यवान क्षण घडला. त्याला ज्युलिया रॉबर्ट्सला भेटण्याची संधी मिळाली आणि तिने आपल्याकडून घेतलेल्या कौतुकांबद्दल त्यांना आश्चर्य वाटले. तिने त्याला सांगितले की, ‘द नेमसेक’ या चित्रपटातील अभिनय तिला आवडतो.
इरफानची एक अनोखी इच्छा होती
सुरुवातीच्या काळातल्या इरफान खानच्या इच्छेपैकी एक म्हणजे चित्रपटात करतात तसे रोख रकमेची सूटकेस भेट म्हणून देण्याची उच्च होती.
जेव्हा त्याच्या नावाने त्याला अडचणीत आणले
शाहरुख खानप्रमाणेच अमेरिकेच्या विमानतळावर इरफान खानला ताब्यात घेण्यात आले होते, कारण त्याचे नाव 33 वर्ष जुन्या दहशतवाद्यासारखे आहे.
जागतिक सर्वकाही छान होते
तो असा एक अभिनेता आहे जो बर्‍याच तार्‍यांच्या पसंतीस सामील झाला आहे ज्यांनी फक्त त्यांच्या घरातील सिनेमांमध्ये अभिनय केलेला नाही तर जागतिक स्तरावर अपवादात्मक काम केले आहे. भारतीय सिनेमाशिवाय त्याने अनेक यशस्वी हॉलिवूड प्रकल्पांमध्येही काम केले आहे आणि सर्वत्र त्याचे कौतुक झाले आहे.
हर प्रकारे परफेक्ट
त्यांची पत्नी सुतापा सिकंदर यांनी सांगितले आहे की, जेव्हा ते बनेगी अपनी बात भागाचे दिग्दर्शन करीत होते, तेव्हा शेवटच्या घटनेची पूर्ण खात्री होईपर्यंत त्याने तिच्याकडे सुमारे 11 वेळा पुन्हा लेखन करून मागितले.
पहिले बॉलिवूड अभिनेता ज्यांनी सिनेमांमधील दोन अकादमी पुरस्कार प्राप्त केले
इरफान खान हा भारतीय चित्रपटसृष्टीतील पहिला अभिनेता आहे जो स्लमडॉग मिलियनेयर (2008) आणि लाइफ ऑफ पाय (२०१२) या दोन्ही चित्रपटांसाठी त्याला अकादमी पुरस्कार मिळाला.
त्याच्या लंचबॉक्सने कान फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये क्रिटिक्स वीक व्ह्यूअर चॉईस अवॉर्ड जिंकला
2013 मध्ये कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये इरफानचा लंचबॉक्स हा अगदी थोड्या भारतीय चित्रपटांपैकी एक होता ज्यांना ग्रँड रेल डी’ऑर अवॉर्ड मिळाला होता.
List of awards – पुरस्कारांची यादी
त्याला बहाल केलेल्या अनेक पुरस्कारांपैकी काही उल्लेखनीय उल्लेख खाली नमूद केले आहेत
- ६० व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार २०१२ मधील सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आणि पानसिंग तोमर या चित्रपटातील त्याच्या भूमिकेसाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा फिल्मफेअर समीक्षक पुरस्कार.
- 2014 मध्ये त्याने सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा आशियाई फिल्म पुरस्कार जिंकला.
- त्याने तीन आंतरराष्ट्रीय भारतीय चित्रपट अकादमी पुरस्कार, तीन फिल्मफेअर पुरस्कार आणि इंडिपेन्डन्ट स्पिरिट पुरस्कार नामांकन जिंकले आहेत.
- २०१७ मधील हिंदी मिडीयम या चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा फिल्मफेअर पुरस्कार हा त्याच्या नवीनतम पुरस्कार.
पद्मश्री प्राप्तकर्ता
२०११ साली, इरफान खान यांना कला क्षेत्रातील योगदानाबद्दल भारतातील चौथा सर्वोच्च नागरी सन्मान पद्मश्री मिळाला.
Irrfan Khan died at the age of 54 – इरफान खान यांचे वयाच्या 54 व्या वर्षी निधन झाले
इरफानला आई गमावल्यानंतर काही दिवसांनंतर त्याला मुंबईच्या कोकिलाबेन धीरूभाई अंबानी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. तेथे कोलन संसर्गाचे निरीक्षण सुरू होते. 29 एप्रिल 2020 रोजी इरफान यांचे निधन झाले.
ट्विटरवर त्याचा मित्र आणि दिग्दर्शक शुजित सिरकर यांनी ही बातमी दिली.
त्यांच्या विविध निर्दोष कामगिरीसाठी बरीच पुरस्कार मिळवूनही तो अजूनही नम्र आणि त्याची माणुसकी कायम आहे. आणि हे देखील त्याच्या अभिनयाच्या पद्धतीवरून दिसून येते. आंतरराष्ट्रीय चित्रपटसृष्टीत निर्दोषपणे जगातील सर्व स्तरांतील व्यक्तिरेख्यांपासून स्वत: साठी ठसा उमटविण्यापर्यंत, त्याने हे सर्व चमकदारपणे केले आहे. इरफान खान एक अभिनेता आहे ज्याचे भारतीय प्रेक्षकांनी वर्षानुवर्षे मोठ्या प्रमाणात कौतुक केले आणि तरुण कलाकारांनि त्याच्या कडून प्रेरणा घेतली गेली; आणि असे करणे सुरू ठेवावे.
लेख आवडल्यास नक्की शेअर करा आणि आपल्या अमूल्य प्रतिक्रिया द्या
असेच अतरंगी लेख वाचण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा फेसबुक आणि ट्विटर वर
