एक महान योद्धा, नायक, विद्वान आणि समाजसेवी होते डॉ. भीमराव आंबेडकर

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर(Dr Babasaheb Ambedkar) यांची अनोखी प्रतिभा अनुकरणीय आहे. ते मनाने आणि बुद्धिमत्तेने श्रीमंत, योद्धा, नायक, विद्वान, तत्वज्ञ, वैज्ञानिक, परोपकारी आणि धैर्यवान व्यक्तिमत्त्व होते. संपूर्ण जगाच्या कल्याणासाठी त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य व्यतीत केले ते अनन्य प्रतिभेचे नेते होते. विशेषत: भारतातील 80 टक्के दलित सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या कमजोर होते, त्यांना शापातून मुक्त करण्याचा डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांचा जीवनाचा संकल्प होता.

डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचा जन्म 14 एप्रिल 1891 रोजी महू येथे सुभेदार रामजी आणि भीमाबाई यांचे चौदावे मूल म्हणून झाला. त्यांचे व्यक्तिमत्त्व बुद्धिमत्ता, प्रामाणिकपणा, विद्वात्ता, नियमितपणा, चिकाटी, प्रखर लढाऊ स्वभाव यांचे मिश्रण होते.

योगायोग असा की, भीमराव सातारा गावातल्या एका ब्राह्मण शिक्षकाला खूप आवडले. भीमासाठी तो एखाद्या आईच्या ढगाची सावली बनला होता.

बाबासाहेब म्हणाले- वर्गविहीन समाज स्थापन होण्यापूर्वी समाज निर्जंत असणे आवश्यक आहे. समाजवादाशिवाय दलित-कष्टकरी मानवांचे आर्थिक मुक्ति शक्य नाही.

डॉ. आंबेडकरांची अशी इच्छा होती की, ‘समाज हा वर्गहीन आणि रंगहीन असावा कारण श्रेणी गरीब आणि वर्ण माणसाला दलित बनविते. ज्यांच्याकडे काहीच नाही, ते गरीब मानले जातात आणि ज्यांना काही नाही ते दलित मानले गेले.

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर एक संघर्ष- Dr. Babasaheb Ambedkar A Struggle

‘हिसकावून घेतलेले हक्क भिक्षेमध्ये मिळत नाहीत, हक्क परत मिळवावे लागतील’, असा संघर्षाचा एक आवाज बाबासाहेबांनी दिला. ते म्हणाले , ‘रामांप्रमाणे वशिष्ठ, रामासारखे क्षत्रिय, हर्षांसारखे वैश्य आणि तुकारामांसारखे शूद्र लोक हिंदू धर्माच्या वैभवात जोडून आहेत. त्यांचे हिंदुत्व भिंतींनी व्यापलेले नाही, तर ते सहनशील आहे. ‘

बडोद्याचे महाराजा सयाजीराव गायकवाड यांनी भीमराव आंबेडकर यांना गुणवंत विद्यार्थी म्हणून शिष्यवृत्ती दिली आणि 1913 मध्ये परदेशात उच्च शिक्षणासाठी पाठविले.

बाबासाहेबांनी अमेरिकेच्या कोलंबिया विद्यापीठात राज्यशास्त्र, समाजशास्त्र, मानववंशशास्त्र, तत्वज्ञान आणि आर्थिक धोरणाचा अभ्यास केला. त्यांनी अमेरिकेत एक नवीन जग पाहिले.

• नेमाडे नावाचे प्रतिभासंपन्न स्फोटक!
• तेंडुलकरांच्या लेखनश्रेष्ठतेचे स्मरण
• Corona Loan-कोरोना कर्ज काय आहे? कोणत्या बँका देतात?
• लग्नाच्या पहिल्या रात्री ची बंगालमधील विचित्र प्रथा वाचून थक्क व्हाल
• Mahabharat -पितामह भीष्म यांची बाणाची शय्या कशी बनवली होती ?

Dr Babasaheb Ambedkar-डॉ. आंबेडकर यांनी अमेरिकेतील एका परिसंवादात ‘भारतीय जाती विभाग’ या विषयावरील त्यांचे प्रसिद्ध संशोधन पत्र वाचले, ज्यात त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाची सर्वत्र स्तुती केली गेली.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या व्यतिरिक्त भारतीय राज्यघटनेची(Constitution of India) रचना करण्यासाठी इतर कोणी तज्ज्ञ नव्हते. म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना एकमताने राज्य घटनेच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष म्हणून निवडले गेले. 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी डॉ. आंबेडकरांची (315 लेखांची) घटना संमत झाली.

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर मधुमेहाने ग्रस्त होते. 6 डिसेंबर 1956 रोजी दिल्लीत त्याच्या झोपेच्या वेळी घरी निधन झाले. 1990 मध्ये त्यांना मरणोत्तर भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान, भारतरत्न पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे मत होते – ‘सामाजिक विषमता दूर करून दलितांच्या सन्मानाचा आदर केला पाहिजे.’ डॉ. आंबेडकरांनी गंभीरपणे असा इशारा दिला की, 26 जानेवारी 1950 रोजी आपण संघर्षपूर्ण जीवनात प्रवेश करीत आहोत. आपल्या राजकीय क्षेत्रात समानता असेल परंतु सामाजिक आणि आर्थिक क्षेत्रात असमानता असेल. हा परस्पर विरोध लवकरात लवकर काढून टाकला पाहिजे. अन्यथा जे असमानतेचे बळी आहेत ते या राजकीय प्रजासत्ताकाची रचना उडवून लावतील. ‘

हे सुद्धा वाचा

• महात्मा फुले आयुष्यभर सोशीत समाजासाठी जगले
• ६ एप्रिल १९३० ला होती दांडी यात्रेची सांगता

लेख आवडल्यास नक्की शेअर करा आणि आपल्या अमूल्य प्रतिक्रिया द्या 

असेच अतरंगी लेख वाचण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा फेसबुक आणि ट्विटर वर